PCOS: Diagnostyka, Objawy, Dieta i suplementacja

Zespół policystycznych jajników (PCOS) to zaburzenie endokrynologiczne, które w obecnych czasach przysparza wiele problemów kobietom, które się z nim borykają. Szacuj się, że może dotykać nawet od 5 do 10% kobiet będących w wieku rozrodczym. 

PCOS uznawany jest również za jedną z najczęstszych przyczyn, które uniemożliwiają zajście w ciążę. Zatrważający jest również fakt, że w populacji diagnoza jest coraz częstsza.

Charakterystycznym dla tego zespołu, jest nieprawidłowe funkcjonowanie jajników oraz obecność na nich w obrazie USG wielu torbieli. Głównymi skutkami tych zmian są nieregularne cykle miesiączkowe, brak owulacji oraz zmiany hormonalne, głównie zwiększenie się stężeń androgenów, czyli hormonów męskich. Zespół ten, poprzez zaburzenie naturalnej równowagi hormonalnej, może predysponować do zaburzeń w gospodarce glukozy takich jak insulinooporność oraz do otyłości.

Diagnostyka:

PCOS może przejawiać się w różnorodny sposób, zależnie od nasilenia objawów, czasu trwania i przebiegu choroby, jak również indywidualnych cech hormonalnych pacjentki. W zaawansowanych stadiach PCOS mogą występować: nieregularne miesiączki, trudności z zajściem w ciążę, nadmierne owłosienie na twarzy i ciele, trądzik oraz przyrost masy ciała.

• Klasyczne objawy PCOS obejmują:

• Nieregularne miesiączki lub ich brak.

• Nadmiar androgenów, objawiający się nadmiernym owłosieniem (hirsutyzm) na twarzy, klatce piersiowej i plecach.

• Trądzik i tłustą skórę.

• Wypadanie włosów z głowy.

• Przyrost masy ciała, zwłaszcza w okolicy brzucha.

• Ciemne plamy na skórze, zwane acanthosis nigricans.

• Problemy z płodnością.

• Stany depresyjne i wahania nastroju.

• Zmęczenie i obniżona energia.

W celu diagnozy PCOS niezbędne mogą okazać się następujące badania:

• Badania hormonalne, w tym poziom androgenów, LH (hormonu luteinizującego) i FSH (hormonu folikulotropowego).

• Pomiar glukozy na czczo i test tolerancji glukozy.

• USG jajników, w celu oceny obecności torbieli.

• Lipidogram, oceniający poziom cholesterolu i trójglicerydów.

Badania te pomagają w zrozumieniu, czy zaburzenia hormonalne są spowodowane przez PCOS i w jakim stopniu wpływają na zdrowie pacjentki.
 

Dietoterapia:

Dietoterapia w przypadku zespołu policystycznych jajników odgrywa kluczową rolę w zarządzaniu objawami oraz poprawie ogólnego stanu zdrowia pacjentek. Odpowiednio dobrana dieta może pomóc w regulacji poziomu hormonów, poprawie wrażliwości na insulinę oraz utrzymaniu prawidłowej masy ciała, co jest szczególnie ważne w przypadku kobiet z PCOS.

Podstawowe zasady dietoterapii w PCOS obejmują:

• Spożywanie niskoglikemicznych pokarmów, które pomagają w kontrolowaniu poziomu cukru we krwi, takich jak warzywa, pełnoziarniste produkty zbożowe i rośliny strączkowe.

• Unikanie przetworzonych produktów spożywczych oraz cukrów prostych, które mogą powodować gwałtowne skoki poziomu glukozy.

• Zwiększenie spożycia białka, które może wspierać uczucie sytości i stabilizować poziom cukru we krwi. Źródła białka obejmują chude mięso, ryby, jaja, tofu i rośliny strączkowe.

• Wprowadzenie zdrowych tłuszczów do diety, takich jak te zawarte w oliwie z oliwek, awokado, orzechach i nasionach, które wspierają zdrowie hormonalne.

• Spożywanie dużej ilości błonnika, który może pomóc w kontrolowaniu poziomu insuliny i poprawie trawienia. Błonnik znajduje się w owocach, warzywach, pełnoziarnistych produktach zbożowych i roślinach strączkowych.

• Regularne spożywanie posiłków w odstępach 3-4 godzin, co pomaga w utrzymaniu stabilnego poziomu cukru we krwi i zapobiega napadom głodu.

• Ograniczenie spożycia kofeiny i alkoholu, które mogą wpływać na równowagę hormonalną.
   

Suplementacja:

Suplementacja może odgrywać dużą rolę w powrocie do równowagi hormonalnej, prawidłowej tolerancji glukozy czy redukcji stanów zapalnych. Szczególnie w przypadku gdy dieta nie pokrywa zapotrzebowania na witaminy czy inne niezbędne elementy diety.

Polecane produkty:

N°1 Gluco BLOQ - suplement dedykowany osobom borykającym się z zaburzeniami poziomu glukozy. Zawiera m.in. chrom pomagający w utrzymaniu odpowiedniego stężenia glukozy we krwi, 

N°1 Omega VIT - doskonale wpłynie na stany zapalne organizmu spowodowane PCOS,

N°1 Beautiful HAIR - obecny w nim inozytol znany jest jako składnik wpływający na poprawę wrażliwości na insulinę a także poprawiający funkcję jajników,

N°1 Coenzyme Q10 - wpływa korzystnie na całkowity poziom testosteronu oraz parametry glikemii,

N°1 ProBiotic - wspiera zdrowie jelit, wchłanianie składników odżywczych oraz może zintensyfikować korzyści wynikające z dietoterapii.

Podsumowanie:
Zespół policystycznych jajników (PCOS) jest złożonym zaburzeniem hormonalnym, które może znacząco wpływać na jakość życia pacjentek. Odpowiednia diagnostyka i zrozumienie indywidualnych objawów są kluczowe dla skutecznego zarządzania chorobą. Jednym z istotnych elementów leczenia jest dietoterapia, która może wspomagać regulację hormonów, poprawę wrażliwości na insulinę oraz utrzymanie prawidłowej masy ciała.

Dobrze zbilansowana dieta, dostosowana do potrzeb każdej pacjentki, może łagodzić objawy PCOS i wspierać ogólne zdrowie. Wybór pokarmów o niskim indeksie glikemicznym, zwiększenie spożycia białka i zdrowych tłuszczów oraz unikanie przetworzonej żywności to podstawowe zasady, które mogą przynieść korzyści.

W przypadku PCOS, podobnie jak w innych chorobach, nie ma uniwersalnych schematów dietetycznych. Każda pacjentka wymaga indywidualnego podejścia, uwzględniającego jej unikalne potrzeby i preferencje. Współpraca z dietetykiem jest niezbędna, aby opracować optymalny plan żywieniowy, który wspiera leczenie farmakologiczne i poprawia jakość życia pacjentki.

Bibliografia:

• Ajmal N, Khan SZ, Shaikh R. Polycystic ovary syndrome (PCOS) and genetic predisposition: A review article. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol X. 2019 

• Zhang T, He Q, Xiu H, Zhang Z, Liu Y, Chen Z, Hu H. Efficacy and Safety of Coenzyme Q10 Supplementation in the Treatment of Polycystic Ovary Syndrome: a Systematic Review and Meta-analysis. Reprod Sci. 2023 

• Alesi S, Ee C, Moran LJ, Rao V, Mousa A. Nutritional Supplements and Complementary Therapies in Polycystic Ovary Syndrome. Adv Nutr. 2022 

• Shahid R, Iahtisham-Ul-Haq, Mahnoor, Awan KA, Iqbal MJ, Munir H, Saeed I. Diet and lifestyle modifications for effective management of polycystic ovarian syndrome (PCOS). J Food Biochem. 2022